Italiaanse bubbels: van een sprankelend begin tot een zoet einde

Tradities van Prosecco

Italianen zijn gek op mousserende wijn, oftewel vino spumante en vino frizzante. Prosecco wordt graag met vrienden, thuis of op het terras, als aperitief gedronken. En een zoete mousserende wijn als asti spumante mag met kerst en met Pasen, in vaste combinatie met panettone, absoluut niet ontbreken na de uitgebreide lunch of het diner. Maar niet alleen Italianen zijn dol op hun bubbels. Vanuit het buitenland stijgt namelijk jaarlijks de vraag naar Italiaanse mousserende wijn. Maar wat is nou precies het verschil tussen vino spumante en vino frizzante? En wanneer is een mousserende wijn prosecco? Graag lichten wij deze wijnen verder toe. Maar laten we bij het begin beginnen: hoe worden deze wijnen gemaakt?

Productiemethoden

Metodo classico

Een aantal Italiaanse spumanti worden net als Franse champagne en Spaanse cava geproduceerd met de, in 1600 uitgevonden, metodo classico. Bij deze productiemethode wordt gist en suiker in de gebottelde wijn gespoten waarmee een tweede gisting op gang wordt gebracht. De fles wordt afgesloten waardoor bubbels ontstaan omdat de, door de gisting ontstane, koolzuur niet kan ontsnappen en oplost in de wijn. De wijn wordt maanden tot jaren op de gist gerijpt waarbij de fles met de hals naar beneden wordt opgeslagen en regelmatig wordt gedraaid zodat de gistresiduen in de hals terechtkomen. Om dit bezinksel uit de fles te krijgen, wordt de hals bevroren. Door vervolgens de fles te ontkurken, schiet het bevroren deel mét de gistresiduen uit de hals. Deze procedure wordt in Italië sboccatura genoemd. De wijn wordt vervolgens afgetopt met een geheime siroop van suiker en wijn. Hierna wordt definitief de kroonkurk en de gabbietta, het draadkorfje, op de fles gedaan.

Metodo Martinotti

Deze methode, die door de Italiaan Federico Martinotti in 1895 is uitgevonden, is sneller en daardoor goedkoper. Suiker en gist worden voor een tweede gisting toegevoegd aan wijn die in een afgesloten en temperatuur gecontroleerde roestvrijstalen druktank is opgeslagen. En ook hier ontstaan bubbbels doordat de koolzuur niet kan ontsnappen. Zodra de tweede fermentatie is afgerond, wordt de wijn gefilterd, gekoeld om verdere fermentatie te stoppen en opnieuw gefilterd. Om verlies van koolzuur te vermijden, wordt tijdens deze tussenstappen de luchtdruk op hetzelfde niveau gehouden. Afhankelijk van de duur van de fermentatie wordt voor het bottelen eventueel de geheime siroop toegevoegd. Met de metodo Martinotti, die ook wel metodo Charmat wordt genoemd, wordt vino spumante en vino frizzante geproduceerd. De laatste is minder mousserend door een kortere tweede gisting waarmee de bubbeldruk tussen 1 en 2,5 bar ligt. De bubbeldruk van een vino spumante ligt veel hoger met waarden tussen 3,5 en 6 bar.

Col fondo

Col fondo betekent een wijn met bezinksel. De wijn fermenteert in temperatuur gecontroleerde roestvrijstalen tanks waarvan de temperatuur langzaam naar beneden wordt bijgesteld om genoeg suikers over te houden voor een tweede, natuurlijke, gisting in de fles. Omdat er bij deze methode geen sboccatura wordt toegepast, blijven de gistresiduen achter in de fles zoals bij een prosecco col fondo. En net als bij rode wijn, witte wijn en rosé wijn kiezen steeds meer wijnhuizen ervoor om in aanvulling op de verschillende productiemethoden duurzame, biologische, biodynamische en veganistische mousserende wijn te maken.

Brut, extra dry of dolce?

Het aantal grammen aan suikerresiduen per liter wijn bepalen in welke categorie de mousserende wijn valt. De verdeling is als volgt:

• extra brut 3 tot 6 gram
• brut 6 tot 12 gram
• extra dry 12 tot 17 gram
• dry 17 tot 32 gram
• demi sec 32 tot 50 gram
• dolce meer dan 50 gram

Prosecco DOCG en DOC

Prosecco DOCG wordt in de heuvels tussen de steden Valdobbiadene en Conegliano geproduceerd, op 50 kilometer ten noorden van Venetië in de noordoostelijke regio Veneto. Dit gebied maakt sinds 2019 onderdeel uit van de werelderfgoedlijst van Unesco. De bodem bestaat onder andere uit mergel, zand, klei en rotsen. Het klimaat is gematigd door de Dolomieten die koude lucht uit het noorden tegenhouden en de lagune van Venetië die de temperatuur matigt en voldoende regen genereert. Prosecco docg wordt van minimaal 85% Glera druif gemaakt die wordt verbouwd op de steile heuvels die tot 500 meter boven zeeniveau liggen. De rest van het percentage mag aangevuld worden met vier andere witte druivenrassen die door de, in 2009 verkregen, DOCG herkomstaanduiding zijn vastgesteld. De wijn is lichtgeel, heeft een frisse smaak en de aroma's doen denken aan appel, peer en bloemen. Prosecco DOC komt uit negen provincies in de regio's Veneto en Friuli-Venezia Giulia. Het gebied is deels heuvelachtig met een gematigd klimaat. En net als de DOCG versie wordt deze doc bubbelwijn voornamelijk met de metodo Martinotti geproduceerd en van minimaal 85% Glera druif gemaakt. De kleur is lichtgeel met aroma's van bloemen, peer, appel en citrusvruchten. Prosecco wordt graag als aperitief geserveerd of bij visgerechten.

Trento doc

Deze metodo classico mousserende wijn wordt geproduceerd in de provincie Trento in de regio Trentino-Alto Adige. De wijngaarden liggen tot 900 meter boven zeeniveau waar de druivenrassen Chardonnay, Pinot Bianco, Pinot Nero en Pinot Meunier worden verbouwd. Deze druiven mogen zowel geassembleerd als voor de volle 100% worden gebruikt. In combinatie van dagelijkse temperatuurwisselingen, die ontstaan door kou uit de Dolomieten en warmere temperaturen afkomstig van het Gardameer, en een kalkbodem zijn de druiven aromatisch en fris zuur. Trento DOC moet vijftien maanden in de fles op gist rijpen en een riserva zesendertig maanden. De wijn heeft een intens gele kleur met aroma's van gist, exotisch en gedroogd fruit en leent zich uitstekend als aperitief maar ook om geserveerd te worden met jonge kazen, visgerechten of plakjes gezouten vlees zoals salami.

Franciacorta DOCG

Ook franciacorta is een zogeheten metodo classico en is sinds 1995 een DOCG wijn. Deze mousserende wijn wordt gemaakt van Chardonnay, Pinot Nero, Pinot Bianco en Erbamat binnen een gebied dat 80 kilometer ten oosten van Milaan ligt, in de regio Lombardije. Dit gebied heeft een mediterraan klimaat met een bodem die uit zand en lijmsteen bestaat die frisse, aromatische wijnen oplevert. Franciacorta is goudgeel van kleur met aroma's van bloemen, vanille en brood en heeft een volle en frisse smaak. De wijn moet 18 maanden op gist rijpen en de riserva zestig maanden. Franciacorta wordt als aperitief gedronken of wordt geserveerd bij visgerechten.

Zoete bubbels

Zoete bubbelwijnen hebben een kortere tweede gisting zodat niet alle suikers in alcohol worden omgezet en worden over het algemeen met de metodo Martinotti gemaakt. Lambrusco, de zoete bubbelwijn uit Emilia-Romagna, wordt zowel als Spumante als Frizzante geproduceerd en wordt onder meer gedronken bij gezouten en wit vlees. Brachetto d'acqui en Asti spumante, zoete bubbelwijnen uit Piemonte, worden uitsluitend als spumante op de markt gebracht en worden geserveerd bij het dessert.

Koopadvies Prosecco 

Heeft u zin gekregen om een aperitief te organiseren? De Prosecco Spumante Corte Giovanni en de Prosecco Frizzante Corte Giovanni van wijnhuis Bedin lenen zich daar uitstekend voor. Deze frisse en fruitige wijnen, die bovendien een goede prijs-kwaliteitverhouding hebben, komen het best tot hun recht op 6 tot 8 °C. Bent u op zoek naar ideeën voor wijn en spijs combinaties? Kijkt u dan op onze wijn & spijs webpagina. 

Persoonlijk wijnadvies

Bent u, net als wij, enthousiast (geraakt) over Prosecco, maar weet u niet goed welke wijn u moet kiezen? Het team van BergoVino biedt u graag een persoonlijk wijnadvies aan. Bij iedere gelegenheid en voor elke smaak hebben wij een passende wijn in ons assortiment. Ook online helpen wij graag bij het bepalen van uw keuze door middel van uw eigen smaakprofiel.

De lekkerste Italiaanse mousserende wijn online bestellen bij BergoVino?

Bij BergoVino bestelt u uw wijnen snel, veilig en makkelijk online. Ons assortiment bestaat uit exclusieve witte wijnen, rode wijnen, rosé wijnen, mousserende wijnen en dessert wijnen uit de meest toonaangevende wijnlanden en regio's. Tevens hebben wij een breed assortiment aan vegan (veganistische), biologische en duurzame wijnen. Al onze wijnen zijn per fles te bestellen en worden geleverd met een unieke wijnbeschrijving en serveeradvies, zodat u het verhaal achter de wijn en het wijnhuis kunt ontdekken. Wij streven ernaar om uw wijn binnen twee dagen bij u thuis te bezorgen. Vanaf 75 euro wordt uw wijn gratis thuisbezorgd.